I. Giới thiệu về cây SaKê
Sa Kê (Artocarpus altilis) là một loại cây ăn quả thuộc họ Dâu tằm (Moraceae) và được xem là nguồn lương thực quan trọng ở nhiều vùng nhiệt đới. Xuất phát từ các đảo Polynesia, cây Sa Kê đã được nhân giống rộng rãi nhờ vào những thủy thủ thời xưa, mang theo cây con trên những chuyến hải trình dài ngày. Trái Sa Kê có kích thước lớn, dạng hình trứng, với lớp vỏ xanh có nhiều gai non, tương tự như quả mít nhưng không có hạt. Phần thịt bên trong dày, giàu tinh bột, có thể chế biến thành nhiều món ăn như luộc, nướng, chiên hoặc xay thành bột để làm bánh.
II. Điều kiện sinh thái phù hợp
Cây Sa Kê có tốc độ sinh trưởng trung bình, thích hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm và có thể chịu bóng một phần. Điều kiện sinh trưởng lý tưởng bao gồm:
- Ánh sáng: Cây ưa sáng nhưng cũng có thể phát triển trong điều kiện bóng râm nhẹ.
- Đất trồng: Yêu cầu đất giàu dinh dưỡng, có khả năng thoát nước tốt, tránh tình trạng ngập úng kéo dài.
- Độ ẩm: Cây phát triển mạnh trong môi trường có độ ẩm ổn định, thích hợp nhất ở các khu vực ven biển có khí hậu ấm áp.
- Nhiệt độ: Phát triển tốt trong khoảng nhiệt độ từ 20 – 32°C, không thích hợp với vùng có khí hậu quá lạnh.
III. Đặc điểm cây giống
Cây Sa Kê có đặc điểm sinh học đặc trưng giúp phân biệt với các loại cây cùng họ:
- Chiều cao cây trưởng thành: Cây có thể cao tới 15 – 20m khi trưởng thành.
- Lá: Lá to, có dạng xẻ thùy sâu hình lông chim, mỗi lá có từ 3 – 9 thùy thuôn dài, cuống mập, khi rụng để lại sẹo trên cành.
- Hoa: Cây có hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây. Hoa đực xuất hiện trước và hoa cái ra sau một thời gian ngắn. Hoa cái chỉ có khả năng thụ phấn sau khoảng 3 ngày, và quá trình thụ phấn chủ yếu nhờ vào dơi ăn quả.
- Quả: Quả Sa Kê thuộc dạng quả giả, hình trứng, tập hợp nhiều quả nhỏ chụm lại trên một cuống. Khi chín, quả có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau. Một cây trưởng thành có thể cho thu hoạch từ 200 – 300 quả mỗi mùa.
- Chiều cao cây giống: Thông thường, cây giống có chiều cao từ 40 – 50cm trước khi đem trồng ngoài môi trường tự nhiên.
Với những đặc tính nổi bật, cây Sa Kê không chỉ mang lại giá trị dinh dưỡng cao mà còn là một giải pháp lương thực bền vững cho nhiều khu vực nhiệt đới.
